Solunum, her canlı için en temel hayati işlevdir. Solunumun en temel amacı, vücuda oksijen girmesini sağlarken, bir yandan karbondioksitin dışarı atılmasını sağlamaktır. Solunum yetmezliği olduğu durumlarda, solunum sistemi ihtiyaç duyulan oksijeni vücuda sağlayamaz ve karbondioksiti de gerektiği miktarda dışarı atamaz.
Pek çok hastalığa bağlı olarak solunumda yetmezlik ortaya çıkmaktadır. Bazı belirtilerin görülmesi durumunda vakit kaybetmeden alanında uzman bir doktora müracaat etmek gereklidir. Bunun için en iyi bölüm dalı Göğüs Hastalıkları bölümüdür.
Solunum Yetmezliği Hastalığı Nedir?
Solunum yetmezliği hastalığı, akciğerin kana gerekli oksijeni sağlayamaması durumudur. Bu hastalık, vücuda yeterli oksijen alınmaması ve vücuttan yeterli karbondioksitin atılamamasına neden olur. Hiperkapni olarak tıpta adı geçen karbondioksitin vücuttan atılamaması durumu, vücutta çok fazla karbondioksit oluşumuna neden olur. Bu da kişinin zehirlenmesine yol açmaktadır.
Hipoksemi olarak adlandırılan oksijensizlik durumu da kişinin nefes alamaması ve baygınlık geçirmesi, sürekli uyku halinde olması gibi durumlara yol açmaktadır. Vücuttaki oksijen ve karbondioksit oranı kan gazı ölçümü ile belirlenmektedir.
Günümüzde solunum yetmezliğine neden olan en yaygın hastalık KOAH diyebiliriz. Bu hastalığın da en büyük düşmanı sigaradır. Öyle ki, KOAH akciğer kanserinden çok daha yaygındır. Bu ciddi hastalığın görülmemesi için öncelikle sigaradan uzak durmak gerekir.
Solunum Yetersizliğinin Nedenleri
Solunum yetersizliği nedenleri aşağıdaki gibi gösterilmektedir;
- Zaturre, KOAH, alerji, bronşit, astım ve kistik fibröz gibi rahatsızlıklar
- Omurilik hastalıkları, kas hastalıkları, felç ve kafa travmaları
- Omurgayı etkileyen skolyoz gibi rahatsızlıklar
- Akciğer ve akciğere yakın organlara hasar veren hastalıklar
- Obezite
- Sigara ve alkol kullanımı
Yukarıda saymış olduğumuz etkenler, akciğerin oksijen-karbondioksit alışverişini gerektiği düzeyde yapamamasına neden olmaktadır. Bu da bir süre sonra solunum yetmezliğine yol açmaktadır.
Solunum Yetmezlik Belirtileri Nelerdir?
Solunum yetmezliği belirtileri seyrek ve yavaş yavaş kendisini gösterir. Bu rahatsızlık, yaşam kalitesini ciddi düzeyde etkiler. Nefes daralması ve nefes kaybı yaşanması solunum yetmezliğinin ilk belirtileri arasında yer alır. İstirahat aşamasında bile kişi zor nefes alıp verdiğini hissedebilir. Solunum yetmezliğinin diğer belirtileri arasında ise şunlar yer alır;
- Öksürük
- Hırıltı
- Zor nefes alıp verme
- Uykusuzluk
- Terleme
- Duygu durum bozukluğu ve kafa karışıklığı
- Sinirlilik
- Dudak ve parmak uçlarının mavi renge bürünmesi
Bu belirtilerin görülmesi durumunda hiç vakit kaybetmeden mutlaka göğüs hastalıkları uzmanına görünmek gerekir.
Solunum yetmezliği akut ve kronik olmak üzere iki grupta incelenir. Akut solunum yetmezliği geçici olurken, kronik solunum yetmezliği kişide kalıcıdır. Kronik olan hastalar sürekli bu belirtileri yaşadıkları için durum ilerlemiş olsa bile fark edemeyebilirler. Özellikle kronik hastaların solunumları çok daha hızlıdır. Oksijen vücuda yetersiz geleceği için ten rengi zamanla mavimsi bir renge bürünür. Her ne kadar bu belirtiler ile yaşamaya alışmış olsanız da kesinlikle belirtileri göz ardı etmemeniz gerekir.
Solunum Yetersizliği Tanı Yöntemleri Nelerdir?
Solunum yetmezliği tanısı birkaç farklı yöntemle konulabilmektedir. Hasta öyküsü ve fiziki muayene öncelikli tanı yöntemidir fakat bunlara ek olarak kan testleri ve görüntüleme teknikleri de kullanılmaktadır. Solunum fonksiyon testleri, kan tahlilleri ve kan gazı gibi değerler solunum yetmezliğinin teşhisi açısından çok büyük önem taşırlar.
- Kan testleri aracılığı ile kişide anemi hastalığının varlığı test edilmektedir. Anemi de nefes darlığına sebep olabilir.
- Kan gazı testinde kanda bulunan oksijen ve karbondioksit miktarı ve asit baz dengesi kontrol edilmektedir.
- Solunum yolu testleri de akciğerin işlevini ne derece yerine getirdiğini gösteren bir analizdir.
Gerektiği durumlarda tomografi ve röntgen gibi görüntüleme tekniklerine de başvurulabilir.
Solunum Yetmezliği Tedavisi Nedir?
Solunum yetmezliği tedavisi öncelikli olarak hastanın yaşam kalitesini arttırmaya yöneliktir. Bu rahatsızlığın tedavisinde hastalığa neden olan durumlar ve hastanın fiziki koşulları göz önünde bulundurulmaktadır. İlaç tedavisi, ventilasyon yöntemi, oksijen desteği ve mekanik ventilasyon en sık uygulanan tedavi yöntemleri arasında yer alır.
Oksijen desteği tedavisindeki temel amaç vücuda gerekli oksijen miktarını dışarıdan sağlamaktır. Kronik solunum hastalığında uzun süreli oksijen desteği sunulmaktadır.
Ventilasyon, genellikle solunum bozukluklarında kullanılan bir tedavi türüdür. Genellikle akciğer yetmezliği olan hastalarda tercih edilmektedir.
Mekanik ventilasyon ise solunumun ve gerekli oksijenin vücuda sağlanabilmesi için cihaz kullanılması demektir.
Bir yanıt yazın